UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan ve çeyrek asırdır koruma altında olan Safranbolu; hanları, hamamları, evleri, Osmanlı mimarisi, kültürel çalışmaları ile dikkat çekerken aynı zamanda deyimleri ile de dikkat çekiyor."En iyi korunan 20 kent" arasında bulunan, Osmanlı'nın parmak izlerini taşıyan, kültürel değerleri ile de ön planda olan Safranbolu, günümüzde hala sıkça kullanılan atasözleri ve deyimlere de öncülük etmekte.Bilinen geçmişi milattan önce 3 bin yıllarına dayanmakta olan Safranbolu, "zırnık koklatmamak", "komşu komşunun külüne muhtaçtır", "tabakhaneye dışkı yetiştirmek" gibi atasözleri ve deyimlerin çıkış noktası olarak da biliniyor.Bu deyimlerden en meşhur olanı ise "pabucu dama atılmak" deyimi. 1661 yılında Osmanlı Sadrazamı İzzet Mehmet Paşa'nın tarafından yaptırılan 48 yemeni ustasının bulunduğu Yemeniciler Arasta'sı, bu deyimin çıkış noktası olarak biliniyor. "Pabuç Kusurluysa Dama"Lonca sistemi ile yapılan iki uzun ve dar sokaktan oluşan Yemeniciler Arastası'nda 357 yıllık yemeni dükkanlarından sadece bir tanesi yemenicilik üzerine hizmet veriyor. Son yemenici olarak da anılan yemeni ustası Erhan Başkaya, "pabucu dama atılmak" deyimini şu şekilde anlatıyor; "Yemeni bazı bölgelerde başörtüsü olarak biliniyor. Bizim bölgemizde ise çarık, ayakkabı olarak geçiyor. Dış yüzeyi büyükbaş hayvan derisinden, iç astarı ise keçi derisinden yapılıyor. Burada yapılan yemeniler Kurtuluş Savaşı'ndaki askerlerimize de gece gündüz çalışarak gönderilmiş. Geçmişte de buradan alınan, tamir edilen yemeni kusurlu çıktığı zaman çarşıda bulunan esnaflardan heyet oluşturulmuş. Hem usta, hem de müşteri dinlenildikten sonra eğer müşteri haklıysa ücreti ödenir ve ustanın yaptığı kusurlu pabuçlar, dükkanın damına atılırmış. Bunu gören halk o dükkandan alışveriş yapmaz, usta kazancından olur ve gerçektende pabucu dama atılır, unutulur gidermiş." dedi."Bu Sanatın Pabucunu Dama Attırmayacağız"Kültür ve sanatsal değeri olan, kaybolmaya yüz tutmuş meslekler Karabük İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından koruma altına alınırken, yaşatılması içinde çalışmalar düzenleniyor.Bu çalışmalara da 38 yıldır yemenicilik yaparak destek veren son yemenici Erhan Başkaya, "pabucu dama atılmak" deyiminin gerçeğe dönmemesi için elinden geldiğini yaptığını ve yapacağını ifade etti.Bu mesleği yaşatmakta yalnız kaldığını ifade eden Başkaya son olarak oğluna da bu mesleği aşılayarak, yemenicilik mesleğini devam ettireceğini, bu mesleğin pabucunun dama atılmaması gerektiğini vurguladı.Haber: Nurhan Çetinkaya
Kültür-Sanat
28 Kasım 2018 - 11:14
Güncelleme: 28 Kasım 2018 - 12:49
Pabuçlar Dama İlk Safranbolu'da Atılmış
Kültür-Sanat
28 Kasım 2018 - 11:14
Güncelleme: 28 Kasım 2018 - 12:49